|
Cukrownia w Małej Wsi... była
|
Budowę cukrowni w Małej Wsi zainicjował w 1898 roku właściciel majątków Mała Wieś i Niździn - Sohnenberg. Zlokalizowano ją na granicy w/w majątków i pobudowano zakładając teoretyczny przerób w wysokości 300 ton buraków na dobę. Pierwszą kampanię uruchomiono w 1899 roku. Załogę cukrowni stanowili rzemieślnicy przybyli z cukrowni: Guzów, Model, Młodzieszyn i Sanniki oraz robotnicy z okolicznych wiosek i majątków oraz nieliczna administracja - osoby na ogół związane z okolicznymi ziemianami. Dostawcami surowca byli ziemianie powiatów płockiego i płońskiego. W niedługim czasie cukrownia zostaje sprzedana Spółce Akcyjnej, której głównym akcjonariuszem był Piotr Noskowski.W 1910 roku cukrownia zostaje rozbudowana o rafinerię cukru. Od tego czasu produkuje cukier i rafinadę w postaci lanych "głów". Według danych z kalendarza dla cukrowników za 1913 rok - kapitał zakładowy przedsiębiorstwa wynosił 600 000 rubli - obszar plantacji wynosił 1160 ha - średni przerób dobowy 296,2 tony - wyprodukowano cukru 206189 pudów = 3436,6 t w tym rafinady 38 610 pudów = 643,5 t W 1915 roku podczas odwrotu wojsk rosyjskich cukrownia i cała osada została spalona. Spalono również pełny magazyn cukru, a komin fabryczny wysadzono w powietrze. W 1921 roku zawiązała się spółka akcyjna okolicznych ziemian, która podjęła decyzję o odbudowie cukrowni. Odbudowę rozpoczęto w 1922 roku korzystając z pomocy finansowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Warszawie. Zakończono w 1924 roku. W 1924 roku uruchomiono również kampanie cukrowniczą. W 1926 roku rozpoczęto budowę kolejki wąskotorowej na odcinku głównym od Małej Wsi do Płońska z odgałęzieniami do przyległych majątków. Inwestycję zakończono w 1927 roku uzyskując połączenie ze stacją kolei szerokotorowej w Płońsku. W 1927 roku cukrownia zostaje sprzedana. Nowi właściciele dokonują wiele usprawnień, które podwyższają zdolność przerobową cukrowni do 900 ton/dobę. Informator Polskiego Przemysłu Cukrowniczego za 1938 rok zamieszcza następującą informację: "Cukrownia "Mała Wieś" Spółka Akcyjna odbudowana po wojnie w 1924 roku. Oświetlenie Cukrowni - elektryczne. Przeciętny przerób dobowy - 8044 q. Cukrownia produkuje kryształ biały". Najdłuższa kampania okresu międzywojennego trwała 102 dni. Był to rok 1929. Przerobiono wtedy 72000 ton buraków. Przeciętne kampanie trwały 40-45 dni, przerabiano 35000 do 42000 ton uzyskując 5600-6700 ton cukru rocznie. W okresie międzykampanijnym w cukrowni pracowało ok. 150 osób a w czasie kampanii cukrowniczej ok. 1000 osób. Od 1932 do 1939 roku - w latach kryzysu gospodarczego - w cukrowni brygady remontowe pracowały tylko 4 dni w tygodniu. II wojna światowa nie spowodowała przerwy w produkcji. W latach 1941- 44 cukrownia została zelektryfikowana w ok. 90%. Doprowadzono do niej sieć wysokiego napięcia. Kampania 1944/45 prowadzona była przez okupantów. Cukier był wywożony bezpośrednio z produkcji. W styczniu 1945 roku Niemcy przerwali trwającą kampanię cukrowniczą z powodu braku węgla. Wycofując się okupant wywiózł szereg maszyn, silników elektrycznych oraz całe archiwum cukrowni. Na placu fabrycznym zostało około 10.000 ton nieprzerobionych buraków. Większość zabranych maszyn i urządzeń Niemcy porzucili w czasie ucieczki na drogach w kierunku Płocka. Zostały one odzyskane i przywiezione do fabryki.
źródło: http://www.malawies.pl
|
|